صنعت خودرو یکی از صنایعی است که با حضور فعال شرکت‌های دانش بنیان مسیری رو به توسعه خواهد داشت. با همین نگاه، جمعی از متخصصان کشور با هدف «کسب دانش فنی طراحی و تولید درایو کششی»، تامین بخشی از این نیازها را در قالب یک طرح ملی فناوری بومی سازی کردند.

صنعت خودرو یکی از صنایعی است که با تغییر و تحولات مداومی مواجه است و روزانه اخبار جدیدی از فناوری های نوین این عرصه به گوش می رسد. اتفاقاتی که نیاز به بهره گیری از فناوری های نوین دارد. فناوری های پیچیده ای که باید از پس ذهن و خلاقیت متخصصان و صاحبان ایده این عرصه بیرون کشیده و به کار بسته شود.

با همین نگاه جستجوگر، تعداد زیادی از جوانان خلاق را می یابیم که در زیست بوم فناوری و نوآوری راه اثبات توانمندی های خود را یافته اند و در تلاش برای رفع نیاز جامعه و صنایع مختلف هستند. برخی از این طرح ها به قدری در صنعت مهم و حیاتی هستند که عنوان «طرح ملی فناوری» را با خود به یدک می کشند. یکی از این طرح های کلان ملی فناوری که با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در مرکز طرح های کلان ملی فناوری در دست اجرا است، طرح «کسب دانش فنی، طراحی و ساخت نمونه نیمه صنعتی درایو کششی با توان 150 کیلو وات» است.

این طرح ملی فناوری که توسط جمعی از جوانان در یکی از شرکت های دانش بنیان در حال اجرا است، یک نیاز کلان از صنعت خودرو را برطرف می کند، نیازی که به دلیل کاربرد در حوزه های نظامی، تامین آن از بازارهای جهانی نیز با مشکلاتی روبرو است.

«یکی از بخش های اصلی در خودروی الکتریکی یا هیبرید، سیستم پیشران الکتریکی است. این سیستم شامل دو زیرسیستم اصلی موتور‌های کششی و درایو کششی است. با توجه به فناوری پیشرفته این زیرسیستم‌ها، در حال حاضر، زیرساخت قابل ملاحظه‌ای در رابطه با طراحی و ساخت آنها در داخل کشور موجود نیست.»

اصفهانیان مدیر این پروژه با بیان این مطلب، می گوید: همچنین با توجه به کاربرد دوگانه سیستم پیشران الکتریکی در تجهیزات نظامی و هسته‌ای، تأمین آنها از خارج کشور نیز با مشکل روبرو است. به همین دلیل پروژه طراحی و ساخت درایو کششی با کاربرد خودرویی در شرکت دانشگاهی "مدیریت انرژی نوآور افق" (مانا) تعریف و اجرا شد.

«محصول درایو کششـی شرکت مانا یک اینورتر سه فاز برای درایو موتورهاي کششی القایی و آهنرباي دائم تا محدوده توان 200 کیلووات است. این خانواده محصول، محدوده ولتاژ 200 تا 800 ولت و جریان تا مقدار حداکثر A(RMS)420 را پوشش می‌دهد.»

به گفته این فعال دانش بنیانی، هسته کنترلی مورد استفاده در این محصول از نوع کنترل برداری است. کنترلر علاوه بر انجام عملکردهای جانبی برای حفاظت درایو و موتور در برابر دمای بالا، جریان زیاد، ولتاژ بسیار بالا و یا بسیار پایین، دارای توابع خاصی برای کنترل عملکرد موتور کششی نظیر مدیریت اضافه توان موتور و فرکانس سوئیچینگ متغیر است.

«در این پروژه از سیستم کنترل از پروتکل ارتباطی CAN برای برقراری ارتباط مطمئن با سایر کنترلرهای موجود در خودرو استفاده می شود.» اصفهانیان با بیان این مطلب، می گوید: تمامی نیازمندی‌های استانداردی و عملکردی در طراحی این محصول لحاظ شده است. محفظه این درایو به‌گونه‌اي طراحی شـده که کاملا بسته و دارای استاندارد IP68 برای محافظت در برابر گرد و خاک و آب است.

خنک کاری سوییچ‌ها در این محصول به‌وسیله آب و به روشی نوآورانه انجام می‌شود. این مجموعه بسیار کوچک و سبک طراحی شده و تنها 12 کیلوگرم وزن دارد. یک پروژه ملی با حداقل امکانات و با هزینه ای کم که به لیست افتخارات کشور افزوده شد.

بنا به گفته مدیر این طرح ملی فناوری، «قدم بعدی در راستای تکمیل این محصول، انجام تست‌ها و اخذ تاییدیه‌های مورد نیاز است که متاسفانه بخش قابل توجهی از آنها در داخل کشور قابل انجام نیست.»

یکی از نیازهای اصلی در توسعه این طرح که ارتباط مستقیمی با افزایش رفاه جامعه و رفع نیازهای صنعت خودرو دارد، «توسعه زیرساخت زنجیره تامین و تولید محصول» است که این کار به همراهی و حضور بخش های مختلف دولتی و خصوصی نیازمند است.

توسعه این محصول گامی بلند در راستای دستیابی به قوای محرکه بومی الکتریکی بوده و می‌تواند از عقب‌ماندگی بیش از پیش تکنولوژی صنعت خودرو در کشور جلوگیری کند. همچنین در حال حاضر سرریز دانش فنی این محصول در توسعه مجموعه درایو کششی قطارهای مترو و درایوهای صنعتی توان بالا در حال استفاده است.