چشم انسان می‌تواند تنها طیف مشخصی از امواج را مشاهده کند، اما مرزهای نامحدود خلاقیت و نوآوری، چشمی دیگر برای انسان به ارمغان آورده و ساخت دوربین‌های با فناوری پیشرفته مشاهده دیگر طیف‌ها را ممکن کرده است.

ساخت دوربین‌های فراطیفی که به طور عمده در سنجش از دور یا همان تصویربرداری از سطح زمین مورد استفاده قرار می‌گیرد، نیازمند دانش فنی بالا و استفاده از تجهیزات ویژه‌ای است که باعث شده این امکان در اختیار تعداد محدودی از کشورها باشد.

اما چند فعال دانشگاهی کشورمان موفق شده‌اند فناوری ساخت دوربین‌های فراطیفی را بومی کنند و نوع قابل حمل و سبک این دوربین را به مرحله تولید برسانند.

پیمان سلطانی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «پرتوافزار صنعت» از اهمیت بومی سازی این فناوری می گوید و ادامه می‌دهد: فناوری ساخت این دوربین‌ها عمدتاً در اختیار چند شرکت آمریکایی و آلمانی است. از 4 سال قبل، پژوهش‌ها برای بومی سازی دانش فنی و طراحی این دوربین‌ها را در گروه اپتیک دانشگاه زنجان آغاز کردیم و موفق شدیم نمونه این دوربین‌ را بسازیم.

این فعال فناور، از طراحی و ساخت این دوربین‌ها به عنوان نخستین تولیدکنندگان کشور و منطقه می‌گوید و می‌افزاید: با توجه به پیشرفته بودن فناوری و انحصار دانش فنی آن، جزو معدود کشورهای منطقه هستیم که می‌توانیم این دوربین را تولید کنیم.

سلطانی، سبک و قابل حمل بودن را مهم‌ترین ویژگی دوربین‌های فراطیفی ایران‌ساخت عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: وزن اندک و اندازه مناسب برای حمل، دو ویژگی مهمی است که به این محصول قابلیت‌های فراوانی می‌دهد. این نمونه کم‌تر از یک کیلوگرم وزن دارد و به راحتی روی پهپاد یا کوادپاد نصب می‌شود.

مدیرعامل پرتوافزار صنعت، تشخیص و سنجش از دور را مهم‌ترین ماموریت‌های دوربین فراطیفی نام می‌برد و اضافه می‌کند: این دوربین‌ها می‌توانند در انواع مختلف کاربردها از جمله سنجش از دور، تصویربرداری، شناسایی و طیف سنجی استفاده شوند.

به گفته سلطانی، این محصول دانش‌بنیان جزو کالاهای دانش‌بنیان تحریمی است و نمونه وارداتی مشابه این محصول، در صورت وجود به سختی و با هزینه‌های گزاف تهیه می‌شود. در حالی که پشتیبانی و خدمات پس از فروش برای آن وجود ندارد.

وی از قیمت بسیار پایین‌تر نسبت به نمونه خارجی با وجود کیفیت یکسان می‌گوید و ادامه می‌دهد: این محصول با قیمتی یک هشتم تا یک‌دهم پایین‌تر از نمونه اروپایی عرضه می‌شود. همچنین از آن‌جایی‌که قطعات و اجزا مشابه نمونه‌هیا اروپایی و آمریکایی است، کیفیتی همسان با این نمونه‌ها برخوردار است.

این فعال فناور درباره همکاری 5 دانش‌آموخته دانشگاهی در این شرکت اینگونه می‌گوید: اعضای کلیدی این شرکت‌ دانش‌بنیان، شامل یک عضو هیأت علمی دانشگاه و دانش آموختگان حوزه مهندسی اپتیک است.

سلطانی، به بازار آماده برای استفاده از این محصول دانش‌بنیان اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: دوربین فراطیفی با ابعاد کوچک و وزن کم، دارای کاربردهای منحصر به‌فرد و گسترده‌ای است. اما جای کار بیش‌تری وجود دارد تا بازار با قابلیت‌ها و ویژگی‌های این محصول آشنا شود. از صنایع دفاعی، زمین‌شناسی و حوزه‌های دفاعی، تنها بخشی از حوزه‌هایی است که این محصول می‌تواند کارآمدی خود را نشان دهد.