پژوهشگران دانشگاه «استنفورد» مولکولی طبیعی به نام BRP (BRINP2-related peptide) کشف کرده‌اند که ظاهراً در کنترل اشتها و کاهش وزن به اندازه‌ی داروهای معروفی مانند اوزمپیک (سماگلوتاید) مؤثر است اما برخی عوارض جانبی ناخوشایند آن را ندارد.

چگونه پروتئین BRP می‌تواند به کاهش اشتها کمک کند؟

به گزارش بانک اطلاعات نوآوران ونخبگان به نقل از «ساینس الرت»، این پپتید 12 آمینواسیدی با فعال‌سازی نورون‌های خاصی در مغز، اشتها را کاهش می‌دهد. برخلاف GLP-1 (هورمونی که داروهای کاهش وزن معروف مانند Ozempic از آن تقلید می‌کنند)، BRP از مسیر متابولیکی متفاوتی برای رسیدن به این هدف استفاده می‌کند.

پژوهشگران برای شناسایی این مولکول از برنامه‌ای مبتنی‌بر هوش مصنوعی به نام «Peptide Predictor» استفاده کردند. این ابزار توانست از میان هزاران پروتئین، 373 مورد را برای بررسی بیشتر انتخاب کند. در ادامه، 100 پپتید از این مجموعه آزمایش شدند تا تأثیر آنها بر فعالیت مغزی و سلول‌های تولیدکننده انسولین مشخص شود. BRP در مقایسه با «GLP-1»، فعالیت نورون‌ها و سلول‌های انسولین‌ساز را بیش از 10 برابر افزایش داد.

در آزمایش‌هایی که روی موش‌های نر لاغر انجام‌ شده، تزریق BRP مقدار غذای مصرفی را در ساعت بعدی تا 50 درصد کاهش داد. همین تأثیر در خوک‌های مینیاتوری نیز مشاهده شد که سیستم متابولیکی آنها به انسان شبیه‌تر است.

در آزمایش دیگری که روی موش‌های چاق انجام شد، 14 روز تزریق BRP منجر به کاهش متوسط 4 گرم وزن شد که تقریباً تمام آن از چربی بدن بود و برخلاف سماگلوتاید، از توده عضلانی کاسته نشد.

تفاوت پروتئین BRP با اوزمپیک

یکی از مشکلات داروهای GLP-1 مانند Ozempic ازبین‌بردن توده عضلانی و استخوانی همراه چربی است. تحقیقات نشان داده حدود 20 درصد کاهش وزن ناشی از سماگلوتاید، مربوط به کاهش عضله و استخوان است. این مسئله نگرانی‌هایی درباره‌ تأثیرات طولانی‌مدت این داروها بر سلامت قلب ایجاد کرده است.

همچنین، داروهای GLP-1 اغلب با عوارضی مانند تهوع، یبوست و کاهش حرکت مواد غذایی در دستگاه گوارش همراه هستند. آزمایشات حیوانی نشان داد BRP این عوارض جانبی را ندارد که احتمالاً به‌دلیل فعال‌سازی گیرنده‌های متفاوتی در مغز است. به گفته‌ دکتر «کاترین سونسون» (Katrin Svensson)، پاتولوژیست دانشگاه استنفورد، گیرنده‌هایی که سماگلوتاید فعال‌ کرده، در بخش‌های مختلف بدن ازجمله روده، پانکراس و سایر بافت‌ها قرار دارند، درحالی‌که به نظر می‌رسد BRP تنها در هیپوتالاموس، مرکز تنظیم اشتها و متابولیسم در مغز عمل می‌کند.

پروتئین BRP؛ روشی طبیعی برای کاهش وزن

باتوجه‌به رشد بازار داروهای کاهش وزن و پیش‌بینی اینکه تا سال 2050، 4 نفر از هر 5 آمریکایی اضافه وزن یا چاقی خواهند داشت، توسعه داروهای مؤثر و ایمن در این زمینه اهمیت زیادی دارد. شرکتی که دکتر سونسون تأسیس‌ کرده، مشغول برنامه‌ریزی برای آغاز آزمایشات بالینی BRP روی انسان‌هاست. درصورت اثبات ایمنی و کارایی آن BRP می‌تواند در کنار داروهای معروفی مانند «Ozempic» ،«Wegovy» و «Tirzepatide» به‌عنوان گزینه‌ای جدید برای کنترل وزن معرفی شود.

به گفته‌ دکتر سونسون، «کمبود داروهای مؤثر برای درمان چاقی، دهه‌هاست معضل بزرگی به شمار می‌رود. هیچ‌یک از روش‌های آزمایش‌شده تاکنون، به اندازه سماگلوتاید در کاهش اشتها و وزن بدن تأثیر نداشته‌اند. ما بی‌صبرانه منتظریم ببینیم BRP در انسان‌ها هم به همان اندازه ایمن و مؤثر خواهد بود یا نه.»

نتایج پژوهش حاضر در مجله نیچر منتشر شده است.